Baza wiedzy o autyzmie
Baza wiedzy o autyzmie – prawdy, mity i stereotypy na temat diagnozy autystycznych cech, funkcji wykonawczych i innych ważnych dla osób autystycznych tematach. Wszystkie z punktu widzenia dorosłej, autystycznej kobiety.
-
Diagnoza autyzmu dorosłej kobiety
13 września 2018 roku poszłam na wizytę do psychiatry, w trakcie której dowiedziałam się, że nie mogę być autystyczna, gdyż utrzymuję kontakt wzrokowy, rozumiem przysłowia oraz mam dredy. 19 października 2022 roku, mając 34 lata, otrzymałam od innego psychiatry oficjalną diagnozę: Głębokie zaburzenia rozwojowe, nieokreślone [F84.9] (Spektrum autyzmu – potwierdzone na podstawie badań psychologicznych i konsultacji psychiatrycznej); Zaburzenie aktywności i uwagi [F90.0] (Zespół ADHD z początkiem w okresie dzieciństwa, aktualnie ze zrównoważonymi objawami w zakresie deficytów uwagi i nadruchliwości/impulsywności). Długa droga do domu W latach .90, kiedy byłam dzieckiem, nie diagnozowało się za bardzo takich grzecznych, nie sprawiających kłopotów dziewczynek w normie intelektualnej jak ja. Zresztą nawet diagnozy dysleksji się…
-
Funkcje wykonawcze na spektrum autyzmu
Na podłodze przed drzwiami wejściowymi do mojego mieszkania zrobiła się plama. Widziałam tę plamę i myślałam sobie, że trzeba by ją wytrzeć. Po czym jej nie wycierałam. Czasem patrzyłam na tę plamę i irytowałam się, że zrobiła się tuż przed podkładką mającą chronić podłogę przed brudem przynoszonym z dworu, bezpośrednio na drewnianym panelu. Po czym jej nie wycierałam. Odkurzałam i ją widziałam. Wychodziłam/wchodziłam do domu i ją widziałam. I myślałam o tym, że trzeba ją w końcu wytrzeć, tyle że ta myśl nie potrafiła przełożyć się na działanie. Jakby brakowało jakiegoś ważnego połączenia pomiędzy chęcią zrobienia czegoś a podjęciem akcji właściwej. Tak przykładowo wygląda zaburzenie funkcji wykonawczych. Spis treści: Czym…
-
Uczucia na spektrum
Osoby autystyczne często średnio radzą sobie z rozpoznawaniem i nazywaniem uczuć, nie tylko u siebie, ale też u innych. Nie oznacza to ani, że nie posiadają uczuć, ani że to, co czują ludzie wokół nich, ich nie obchodzi. Mi samej wielokrotnie zdażyło się zaczepić mojego Małża, by się upewnić, czy nie jest przypadkiem smutny czy zły, bo z jego twarzy czy też zachowania nie potrafiłam tego wywnioskować i się o niego martwiłam. Po czym zawsze okazywało się, że nic mu nie jest, po prostu siedzi sobie spokojnie… Ale o empatii i reagowaniu na cudze emocje napiszę szerzej następnym razem, dziś skupimy się głównie na tym, co czują sami autyści. A…
-
Z okazji Światowego Dnia Świadomości Autyzmu…
2 kwietnia obchodzony jest Światowy Dzień Świadomości Autyzmu (ang. World Autism Awareness Day). Jego celem jest zwiększanie świadomości na temat autyzmu w społeczeństwie. Święto, wydawałoby się, jak każde inne. Coś jak założenie dwukolorowych skarpetek. A jednak od lat wywołuje kontrowersje. Światowy Dzień Świadomości Autyzmu został ustanowiony w 2008 roku przez ONZ, z inicjatywy Kataru, jednak szybko zaczął się kojarzyć przede wszystkim z akcją „Light it up Blue” amerykańskiej organizacji Autism Speaks. Polega ona na podświetlaniu budynków na niebiesko, ale też ubieraniu się w niebieskie ubrania, machania niebieskimi balonikami – ogólnie wykorzystywania niebieskiego przez osoby neurotypowe do okazania swojego wsparcia osobom autystycznym. A ponieważ Autism Speaks to potężna organizacja, niebieski szybko…
-
Stimmowanie na spektrum
Moje ciało. Zawsze. Się. Rusza. Coś się trzęsie, lata na boki, czymś się bawię, gryzę, macham, tańczę… Ciągle stimmuję! Czym jest stimmowanie? Chwila moment, pewnie najpierw byście chcieli, bym wam wyjaśniła, co to w ogóle jest to stimmowanie. Otóż są to wszelkiego rodzaju powtarzalne ruchy, mające na celu rozładowanie napięcia, zmniejszenie stresu, zrelaksowanie się czy dostymulowanie układu nerwowego. Stimmowanie sprawia też autystom po prostu przyjemność. Do stimów wlicza się: trzepotanie rękami i machanie nogami, bujanie się, kręcenie, chodzenie w kółko, obgryzanie ust czy paznokci, ale też zabawa kostkami, fidget spinnerami i innymi przedmiotami. Stimem może być jak widzicie prawie wszystko i zdarza się, że są one irytujące dla otoczenia, no…
-
Specjalne zainteresowania na spektrum
Przyznam, że trochę ciężko jest mi wyjaśnić, o co chodzi z tymi specjalnymi zainteresowaniami, ponieważ z mojego punktu widzenia są całkowicie normalne… Jasne, może w przypadku autystów są to bardziej intensywne fascynacje. Może są to zainteresowania trochę bardziej nietypowe, jak często przywoływane pociągi czy liczby. Może sposób, w jaki autyści podchodzą do swojego hobby jest jakiś inny… Poza tym jednak dla mnie całkowicie normalnym jest, iż ludzie posiadają różne pasje. Bardziej zaskakująca jest dla mnie myśl, że ktoś mógłby nie być niczym zainteresowany – nie pogłębiać swojej wiedzy na ulubiony temat, nie tworzyć jakiegoś typu sztuki, nie zbierać czegoś. Tak samo nie odczuwam specjalnej potrzeby oceniania ludzi za ich hobby.…
-
Medytacja na spektrum
Medytuję od 881 dni. Wiem, bo mi aplikacja liczy. Kiedy jednak zaczynałam, nie sądziłam, że stanie się to jednym ze stałych punktów mojego dnia. Ot tak chciałam spróbować, bo podobały mi się trening Jacobsona i różne relaksacyjne utwory poznajdowane w Internecie, zaczęłam więc drążyć temat dalej. Medytować można oczywiście na wiele sposobów, samemu albo z pomocą jakiegoś portalu/kanału na YouTube. Ja osobiście uwielbiam aplikację Headspace, która oferuje nie tylko przeróżne typy medytacji (m. in. skupienie na oddechu, skanowanie ciała, też mindfullness), ale też ćwiczenia pod konkretny temat (np. radzenie sobie z gniewem czy stresem, żałoba, kreatywność, medytacja w trakcie spaceru, przygotowanie do trudnej rozmowy). Tym samym można zawsze wybrać coś…
-
Rozumienie dosłowne na spektrum autyzmu
Strasznie ciężko jest mi wyjaśnić, o co chodzi z tym rozumieniem dosłownym w moim przypadku – inne autystyczne osoby mają znacznie poważniejsze problemy z interpretowaniem metafor, dowcipów czy sarkazmu. Jak to na spektrum bywa, poziomy poszczególnych cech u jednostek drastycznie się różnią: jedna osoba będzie utrzymywała kontakt wzrokowy, miała paskudną nadwrażliwość na dźwięki i rozumiała wszystko dosłownie, druga zaś będzie uciekała oczami, ale za to nie miała problemów z bodźcami słuchowymi i łapała ironię. I tak dalej, kombinacji różnych cech autystycznych i różnego ich natężenia (oczywiście nie tylko tych trzech przykładowych) jest w zasadzie tyle, co ludzi na spektrum. Jaskółka, czyli rozumienie przysłów Kiedy pani psychiatra próbowała określić, czy jestem…
-
Kontakt wzrokowy na spektrum
„Ale przecież patrzysz mi w oczy!” słyszy autysta i szlag go trafia… albo i nie, bo pewnie nie wszyscy są tacy nerwowi jak ja. Dziś spróbuję jednak na spokojnie wyjaśnić, co oznacza dla autysty kontakt wzrokowy i dlaczego może być trudny w utrzymywaniu. Oto powody, dla których nie znoszę patrzeć ludziom w oczy, a mimo to czasem to robię: Spis treści: Patrzenie w oczy zużywa za dużo energii Patrzenie innym ludziom w oczy nie jest dla mnie czynnością naturalną – nie jest czymś, co robię odruchowo, zupełnie o tym nie myśląc. Jest dokładnie na odwrót – to czynność, którą muszę przez cały czas jej trwania kontrolować. Muszę się skupiać, wysilać…
-
Diagnoza autyzmu – nieudana próba
W 2022 roku zdiagnozowano u mnie autyzm oraz ADHD. Diagnozę mogłabym jednak otrzymać dużo wcześniej, gdybym od razu trafiła do specjalisty w temacie kobiecego spektrum. Zamiast tego zniechęciłam się do psychiatrów na długi czas… Oto moja historia nieudanej próby diagnozy autyzmu. Było tak: poszłam na terapię, z powodów zupełnie nieautystycznych. Po paru wizytach pani terapeutka spytała, czy słyszałam może o czymś takim jak Zespół Aspergera. W jej ocenie wyraźnie pasowałam do chociaż części kryteriów. Równie dobrze mogła mnie walnąć młotkiem w łeb, bo sama nigdy czegoś takiego nie brałam pod uwagę. Nic na temat nie wiedziałam i choćby sugestia diagnozy autyzmu oznaczała konieczność przedefiniowania całego mojego życia. W związku z…
